Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Çocuğunuzun tuvaleti kullanmayı öğrenmesi, büyük ve çok heyecan verici bir adımdır. Olumlu ve sakin kalırsanız, çocuğunuzun daha kolay duruma adapte olmasını sağlayabilirsiniz.
Bence işin sırrı çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğuna dair işaretleri beklemektir. Tuvalet eğitimi çocuk gelişiminde oldukça önemli bir yere sahiptir. Hatta bu eğitimin kişilik gelişimi üzerinde etkisi bulunur. Ancak eğitime ne zaman başlanacağına karar veremeyip, yanlış uygulamaları denemek hem tuvalet eğitiminde süreci uzatır hem de çocuğun kişiliğinde olumsuz etki gösterebilir.
TUVALET EĞİTİMİ : ÇOCUĞUNUZUN HAZIR OLDUĞUNU GÖSTEREN İŞARETLER
Çocuklar yaklaşık 2 yaşına geldiklerinde tuvalet eğitimine hazır olmaya başlarlar. Ancak tabi ki de her çocuk aynı zamanda hazır olmayabilir. Bazı çocuklar 18 aylıkken hazır olma belirtileri gösterirken, bazıları iki yaşından büyük bu belirtileri gösterebilir. Önemli olan aslında hangi yaşta olduğundan çok bunu anlayabileceğiniz işaretlere odaklanmak olmalıdır.
Çocuğunuz şu durumlarda hazır olduğunu gösterir:
- Yürüyor ve kısa süre oturabiliyorsa
- Kendi kendine işlerini yapmaya başladıysa ve buna “hayır” kelimesini de eklemeye başladıysa
- Başkalarının tuvalete gitmesini izlemekle ilgileniyorsa – bu sizi rahatsız edebilir, ancak bir şeyleri tanıtmanın iyi bir yoludur
- iki saate kadar bezi kuru kalabiliyorsa – bu, çişini mesanesinde saklayabildiğini gösterir (küçük bebeklerde veya yeni doğanlara otomatik olarak boşalır)
- Bebek bezi içinde kaka ya da yaptığında size kelimeler ya da jestlerle söyleyebiliyorsa – hatta eğer gerçekleşmeden önce size söyleyebilirse, tuvalet eğitimine hazırdır
- Bebek bezi giymekten hoşlanmamaya başlar, ıslak veya kirli olduğunda çekiştirmeye çalışıyorsa
- Düzenli bağırsak hareketlerine sahipse – günün belli saatlerinde kakasını yapıyorsa
- Pantolonunu kendisi yukarı çekip aşağı indirebiliyorsa
Çocuğunuz hazır olduğunda bu işaretlerin hepsinin çocuğunuzda olması gerekmez. Genel bir eğilim, başlama zamanının geldiğini size bildirir.
TUVALET EĞİTİMİNE HAZIRLANMA
Tuvalet eğitimi nasıl verilir sorusu kadar önemli bir diğer soru da tuvalet eğitimine nasıl hazırlanmalıdır. Çocuğun öncelikle tuvalet eğitimi fikrine hazır olması gerekir. Bebeklerde tuvalet eğitimi başlangıcında, bebeğin tuvalet eğitimi ile ilgili terimleri öğrenmesi gerekir. Bunu yapabilmek için çocuğun altı değiştirilirken, aşamalardan çocuğa bahsedilebilir. Böylece çiş, kaka, ıslak bez gibi kavramların çocuğun hafızasında yer etmesi sağlanır. Alt değiştirme işlemini tuvalette yapmak çocuğun aslında tuvalet işinin burada yapıldığı fikrini benimsemesini sağlar. Hatta çocuğun altı değiştirildikten sonra hem ebeveynlerin hem de çocukların elini yıkaması, olması gereken rutinin çocuğun zihninde oturmasını kolaylaştırır. Zamanla tuvalete bir lazımlık koymak, lazımlığın ne işe yaradığını anlatmak işe yarayacaktır.
- Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğuna dair işaretler gösterdiğini düşünüyorsanız, ilk adım lazımlık mı yoksa klozet mi kullanmak istediğinize karar vermektir. Bir lazımlık kullanmanın bazı avantajları vardır – taşınabilir, çocuğunuzun boyuna uygundur ve bazı çocuklar onu klozetten daha az korkutucu bulmaktadır. Burda çocuğunuzun da tercihini değerlendirerek bir seçim yapabilirsiniz. (Bazı ebeveynler de çocuklarını hem klozeti hem de lazımlığı kullanmaya teşvik eder.)
- İkinci olarak, tüm doğru ekipmanlara sahip olduğunuzdan emin olun. Örneğin, çocuğunuz klozeti kullanacaksa, çocuğunuzun klozete çıkabilmesi için basamağa ihtiyaç duyacaktır. Ayrıca, mevcut klozet koltuğuna güvenli bir şekilde oturabilmesi ve içeri düşmemesi için daha küçük bir klozet adaptörüne de ihtiyacınız olacaktır, çünkü bazı çocuklar içeri düşer gibi olmaktan rahatsız olabilirler. Lazımlığın sürekli banyoda tutulması önemlidir. Hatta lazımlık kesinlikle çocuğun ulaşabileceği bir yerde olmak zorundadır. Çünkü çocuğun istediği zaman lazımlığını kullanma fikrine alışması gerekir. Genel olarak çocuğun yemekten sonra lazımlığını kullanması gerektiğini benimsetmek gerekir. Çünkü yiyecekleri sindirmeye başlamak kaka yapma dürtüsüne yol açar. Eğlenceli kitaplar ve oyuncaklar da çocuğun lazımlığını kullanması için teşvik edicidir.
- Üçüncü olarak, aile hayatınızda büyük değişikliklerin olmadığı bir zaman için tuvalet eğitimi planlamak en iyisidir. Değişiklikler tatile gitmek, gündüz bakımına başlamak, yeni bir bebek sahibi olmak veya ev taşımak olabilir. Bu değişikliklerden önce veya sonra tuvalet eğitimini planlamak daha iyi bir fikir olabilir.
- Ayrıca, sizin ve çocuğunuzun düzenli günlük rutininiz varsa tuvalet eğitimine başlamak daha iyi olabilir. Bu şekilde, klozet veya lazımlık kullanımını normal rutininize yerleştirebilirsiniz.
Hazırlık için bazı ipuçları:
- Çocuğunuza bazı kelimeler öğretin – örneğin, “çiş”, “kaka” ve “gitmem gerek”.
- Çocuğunuzun bezini değiştirdiğinizde, lazımlığa ıslak ve kirli bebek bezleri koyun – bu, çocuğunuzun lazımlığın ne için olduğunu anlamasına yardımcı olabilir.
- Çocuğunuzun yeni ekipmanı tanımasına yardımcı olmak için lazımlık veya küçük klozet koltuğunda oturmaya çalışmasına izin verin.
- Çocuğunuzun sizi veya diğer güvenilir aile üyelerini tuvaleti kullanırken izlemesine izin verin ve ne yaptığınızdan bahsetmeye çalışın.
- Günde bir veya iki kez çocuğunuza alıştırma bezi giydirmeye başlayabilirsiniz – bu onun ıslaklık hissini anlamasına yardımcı olur.
- Çocuğunuzun bol miktarda lif yediğinden ve çok fazla su içtiğinden emin olun, böylece kabız kalmaz. Kabızlık tuvalet eğitimini zorlaştırabilir.
Başladıktan sonra tuvalet eğitimi günler, haftalar veya aylar sürebilir. Çocuğunuzun kendi hızıyla öğrenmesine izin vermeniz önemli bir noktadır – hazır olduğunda bunu yapmaya başlayacaktır zaten. Ve çocuğunuz şu anda bu konuyla ilgili işbirliğinde bulunmuyorsa veya tuvalet eğitimi ile ilgilenmiyorsa, tekrar denemek isteyene kadar bekleyebilirsiniz.
TUVALET EĞİTİMİNE BAŞLAMAK
Evde olduğunuz bir günde tuvalet eğitimine başlamak iyi bir fikirdir. Aşağıdaki ipuçlarım, büyük gün geldiğinde tuvalet eğitimine yardımcı olabilir.
Zamanlama
- Çocuğunuzu yemek yedikten 30 dakika sonra veya banyo yaptıktan sonra sık sık kaka yaptığını fark ettiğiniz zamanlarda lazımlığa oturtun. Bu tüm çocuklar için geçerli değildir – gerçek tuvalet eğitimi çocuğunuzun bir çiş ya da kaka yaptığını bildiği ve süreci öğrenmekle ilgilendiği zaman başlar.
- Çocuğunuzun tuvalete gitmesi gerektiğine dair işaretlere dikkat edin – bazı ipuçları duruş değişiklikleri,, sessizleşmesi, ıkınması veya farklı bir odaya tek başına gitmesi olabilir.
- Çocuğunuz lazımlık veya klozete oturduktan 3-5 dakika sonra çiş veya kaka yapmazsa, onu kaldırın. Çocuğunuzu uzun süre tuvalete oturtmamak en iyisidir, çünkü bu ceza gibi görünebilir.
Çocuğunuzu Teşvik Etmek ve Hatırlatmak
- Çocuğunuzu, özellikle de başarılı olduğunda, (ilerleme yavaş olsa bile) denediği için övün. ‘Lazımlık üzerinde oturabildiğin için aferin sana’ diyebilirsiniz mesela. Bu, çocuğunuzun iyi bir iş yaptığını bilmesini sağlar. Çocuğunuz sürecin her bir bölümünde ustalaştıkça övgü miktarını yavaş yavaş azaltın.
- Gün boyunca farklı aşamalarda (ancak çok sık değil), çocuğunuza tuvalete gitmesi gerekip gerekmediğini sorun. Nazik hatırlatmalar yeterlidir – çocuğunuzu baskı altında hissettirmemeye özen gösterin
- Çocuğunuz klozetin dışına taşırıyorsa, sinirlenmemeye çalışın. Çocuklar bunu genellikle bilerek yapmaz, bu yüzden herhangi bir yorumda bulunmadan temizleyin.
Pantolon ve giyim
- Bebek bezlerini kullanmayı bırakın (gece ve gündüz uykusu hariç). Külot veya alıştırma külodu kullanmaya başlayın. Çocuğunuzun, onun için heyecan verici bir adım olabilecek bazı külotları seçmesine bile izin verebilirsiniz.
- Çocuğunuzu çıkarması kolay kıyafetler giydirin – örneğin, tulum yerine elastik bel bantlı pantolonlar veya etekler olabilir. Daha sıcak havalarda, sadece külotla da ev içinde gezebilir.
Temizlik
- Çocuğunuzun nasıl yapılacağını öğrenene kadar alt kısmını siz silin. Özellikle kızlarla önden arkaya silmeyi unutmayın.
- Çocuğunuza tuvaleti kullandıktan sonra ellerini nasıl yıkayacağını öğretin. Bu, çocuğunuzun rutinin bir parçası olarak sahip olduğu eğlenceli bir etkinlik olabilir.
Alıştırma külodu
- Çocuğunuz artık bebek bezi giymiyorsa tuvalet kullanımını anlamalıdır.
- Alıştırma külotları tuvalet eğitimi sırasında giyilen emici iç çamaşırlarıdır. Bebek bezlerinden daha az emicidirler, ancak kazara kaka yapıldığı zaman onu tutabilirler. Çocuğunuz alıştırma külodunu giydiğinde, onu hızlı bir şekilde çıkarması kolay giysilerle giydirin.
EV DIŞINDA TUVALET EĞİTİMİ
Tuvalet eğitimine başladığınızda birkaç gün evde kalmak daha kolay olacaktır, ancak muhtemelen bir aşamada dışarı çıkmanız gerekecektir.
- Nereye giderseniz gidin, en yakın tuvaletin nerede olduğunu kontrol etmek iyi bir fikir olabilir. Yerel bir alışveriş merkezine gidiyorsanız, çocuğunuza tuvalete gitmesi gerekip gerekmediğini sorun. Bu onun yeni bölgeyi tanımasına yardımcı olabilir.
- Dışarı çıkarken çocuğunuz için tuvaleti kullanmaktan çok emin olana kadar yedek külot ve kıyafet almak en iyisidir. Islak veya kirli çamaşırlar için plastik poşetler taşımak da iyi bir fikir olabilir.
- Çocuğunuz siz olmadan bir çocuk bakım hizmetine veya arkadaşlarınızın veya akrabalarının evlerine giderse, insanlara tuvalet eğitimi olduğunu bildirin. Bu şekilde tuvaleti veya lazımlığı evde yaptığınız gibi kullanmasına yardımcı olabilirler.
TUVALET EĞİTİMİ SIRASINDA OLUŞABİLECEK AKSİLİKLER VE KAZALAR
Tuvalette çiş ve kaka yapmayı öğrenmek zaman alır. Kazalar ve aksilikler olacaktır – bunların hepsi sürecin sadece bir parçasıdır.
- Çocuğunuz bir kaza yüzünden üzülürse, bunun önemli olmadığından ve endişelenmesine gerek olmadığından bahsetmeniz doğru olacaktır.
- Tuvalete hemen ihtiyacı olduğunu söylüyorsa dikkat edin. Haklı olabilir!
- Çocuğunuzun bir süredir kaka yapmadığından eminseniz, ona gitmesi gerekebileceğini hatırlatın. Sıkışana kadar beklemesi gerekmediğini hatırlatabilirsiniz.
- Çocuğunuzun uzun bir oyun oynarken veya bir geziden önce tuvalete gitmek isteyip istemediğini kontrol edin. Eğer gitmek istemiyorsa, sorun yoktur.
- Yatmadan hemen önce çiş yapmasını isteyin.
Tuvalet eğitimi beklediğinizden daha uzun sürerse, sakin kalmaya çalışın. Çocuğunuzun başarıları hakkında olumlu düşünün, çünkü sonunda oraya ulaşacaktır. Çok fazla gerginlik veya stres olumsuz duygulara yol açabilir ve çocuğunuzun tuvalete gitmekten kaçınmasına neden olabilir.
SAĞLIK SORUNLARI
Tuvalet eğitimi ile ilgili olası sorunlara dikkat etmek önemlidir. Bu sorunlar şu şekilde olabilir:
- Kaka veya çiş sıklığında ve miktarında büyük bir artış veya azalma
- Çıkması çok zor olan kakalar
- şekilsiz veya çok sulu kakalar
- kaka veya çişte kan
- Çocuğunuz tuvaletini yaparken ağrı.
Bir sorun olabileceğini düşünüyorsanız veya çocuğunuzun tuvalet eğitimine nasıl uyum sağladığından endişe duyuyorsanız, aile doktorunuza veya bir psikoloğa başvurmaktan çekinmeyin. Unutmamak gerekir ki, çocuğun iyi bir tuvalet eğitimi alması psikolojik gelişimini de etkileyecektir. Bu nedenle çocuklarınızın tuvalet eğitimini sabırla yürütmeniz gerekmektedir. Böylece çocuğunuzun daha tutarlı bir kişiliğe ve hayata sahip olmasını sağlayabilirsiniz.
